Αγαπητέ μας Δήμαρχε,
Εμείς, οι επαγγελματίες και δημότες ταυτόχρονα του Δήμου Παλαιού Φαλήρου, λόγω του αυξημένου ενδιαφέροντος για την Πόλη μας, και ακριβώς λόγω αυτής της διττής μας ιδιότητας, αναλαμβάνουμε την πρωτοβουλία να θέσουμε υπ’ όψη σας, ορισμένα θέματα που πιστεύουμε ότι έχουν άμεση σχέση με την βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στην πόλη μας.
Τα προβλήματα που έχουμε κατ’ αρχάς ανιχνεύσει, πηγάζουν από την πολυετή μας επαγγελματική δραστηριοποίηση στην περιοχή του Δήμου Παλαιού Φαλήρου. Χωρίς επ’ ουδενί να διεκδικούμε τον τίτλο του ειδικού, αλλά με ανιχνευτικές συζητήσεις με εξειδικευμέ-νους επιστήμονες, ομαδοποιήσαμε κάποια προβλήματα, τα οποία και σας αναφέρουμε αναλυτικότερα παρακάτω:
1.1. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΠΟΛΗ
Μια σημαντική προτεραιότητα, είναι η σύνταξη και έγκριση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου (Γ.Π.Σ.) του Δήμου Παλαιού Φαλήρου. Αυτή η τόσο σημαντική μελέτη καθορίζει τις επιτρεπόμενες Χρήσεις Γης σε κάθε τομέα του Δήμου και στο σύνολο της έκτασής του. Η εκπόνηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου σε πρώτη φάση καταγράφει, ανιχνεύει και αξιολογεί τις υπάρχουσες τάσεις, ενώ σε δεύτερη φάση προτείνει δράσεις για την ολοκληρωμένη διαχείριση του αστικού χώρου.
Ο περιορισμός των επιτρεπόμενων δραστηριοτήτων σε κάθε περιοχή έχει σαν αποτέ-λεσμα κατά πρώτο η Πόλη να γίνει πιο λειτουργική και κατά δεύτερο να αποφεύγονται οι ο-χληρές χρήσεις για τους κατοίκους, ενώ με γνώμονα τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης ιε-ραρχούνται οι επιτρεπόμενες δραστηριότητες.
Ο Δήμος Παλαιού Φαλήρου, διαθέτει ένα υδάτινο μέτωπο μήκους 5 χιλιομέτρων πε-ρίπου, το οποίο είναι θεωρητικά άμεσα προσβάσιμο, γεγονός που τον καθιστά μοναδικό στην Μητροπολιτική Περιοχή της Αθήνας. Αυτό το γεγονός ευνοεί την χωροθέτηση της χρή-σης που σχετίζεται γενικότερα με την αναψυχή, και φυσικά η ακτίνα επιρροής του είναι υ-περτοπικής σημασίας. Αυτό το υδάτινο μέτωπο χωρίζεται σε δύο τμήματα: α) την παραλια-κή ζώνη και β) το ρέμα της Πικροδάφνης. Η σωστή ανάπλαση των ελεύθερων παραλιακών και παραρεμάτιων χώρων είναι η τελευταία ευκαιρία για μία ριζική αναβάθμιση της πυκνο-δομημένης πόλης μας. Σημαντικό λοιπόν λειτουργικό θέμα του Δήμου είναι ότι ακριβώς αυτή η ύπαρξη εκτεταμένου θαλάσσιου μετώπου, το οποίο δεν είναι εύκολα προσβάσιμο τελικά από τον Δημότη η και τον επισκέπτη, λόγω του μεγάλου κυκλοφοριακού φόρτου της παραλιακής αρτηρίας της Λεωφόρου Ποσειδώνος, σε ημερήσια βάση και καθ’ όλες τις επο-χές του έτους. Η ύπαρξη των μέσων σταθερής τροχιάς (τραμ), λόγω της βεβιασμένης εφαρ-μογής τους και την έλλειψη σχεδιασμού μικροκλίμακας επιτείνουν το γενικότερο πρόβλημα. Το συνολικό αποτέλεσμα είναι να διακόπτεται βίαια ο αστικός ιστός και να είναι προβλημα-τικές οι διαδημοτικές μετακινήσεις στον Δήμο -και παρ’ όλη την υφιστάμενη φυγή προς την θάλασσα- να δημιουργείται μια ζώνη ανάσχεσης, με ανυπολόγιστες επιδράσεις στο αστικό, κοινωνικό και οικονομικό συνεχές του Δήμου.
Γνωρίζουμε ότι η προτεινόμενη υπογειοποίηση της Λεωφόρου Ποσειδώνος έχει σημα-ντικές –αλλά αντιμετωπίσιμες- τεχνικές δυσκολίες και συνεπώς υψηλό κόστος υλοποίησης. Σημειώνουμε όμως, ότι το αναμενόμενο κοινωνικό και οικονομικό όφελος για τον Δήμο θα είναι τεράστιο.
1.2. ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ
Υπάρχει ανάγκη εκτεταμένης ανάπλασης της Κεντρικής Περιοχής του Δήμου Παλαιού Φαλήρου, τουλάχιστον σε επίπεδο προμελέτης. Η προμελέτη που θα προβλέπει τον ορισμό ζώνης ανάπλασης, την επίλυση του κυκλοφοριακού, την διευθέτηση των θέσεων στάθμευσης και την πιθανή πεζοδρόμηση η δημιουργία οδών ήπιας κυκλοφορίας, θα εφαρμοστεί με τη σύμφωνη γνώμη των κατοίκων και των επαγγελματιών, δηλαδή όλων των χρηστών. Αυτό το γεγονός, πέρα από την αισθητική και λειτουργική παρέμβαση στο Εμπορικό Κέντρο του Δή-μου, θα βελτιώσει και την επισκεψιμότητα των καταστημάτων, και συνεπώς η εμπορική κίνη-ση της αγοράς θα αυξηθεί προς άμεσο όφελος των καταστηματαρχών, και της οικονομικής ζωής της Πόλης μας γενικότερα.
Παράλληλα η αποτροπή της διερχόμενης κυκλοφορίας από το νυν υφιστάμενο κυρίως οδικό δίκτυο καθώς και η διαδοχή υπαιθρίων καθιστικών και μερικά στεγασμένων χώρων, θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις υλοποίησης μιας υψηλής στάθμης χωρικής επέμβασης, με όλα τα αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά της βιώσιμης ανάπτυξης.
Η αρχιτεκτονική μικρής κλίμακας θα επιτρέψει την επίλυση των υφιστάμενων προβλημάτων που έχουν ανιχνευθεί ενώ θα βελτιστοποιήσει την συνέργεια μεταξύ οδικού δικτύου, δικτύου πεζοδρόμων και πιθανού δικτύου ποδηλατοδρόμων.
Επιπλέον, στα πλαίσια της ανάπλασης της Κεντρικής Περιοχής, θα πρέπει να αντιμετωπισθεί και το θέμα των διαφημίσεων των εμπορικών δραστηριοτήτων τουλάχιστον στους κεντρικούς δρόμους του Δήμου.
1.3. ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ - ΧΩΡΟΙ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ
Το κυκλοφοριακό, είναι χωρίς αμφιβολία το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο Δήμος Παλαιού Φαλήρου, το οποίο θα οξύνεται όλο και περισσότερο. Όπως είναι γνωστό είχε συνταχθεί παλαιότερα κυκλοφοριακή μελέτη με την οποία το Παλαιό Φάληρο χωρίστηκε σε 16 περιοχές και υπολογίστηκαν τόσο οι τότε υφιστάμενες θέσεις στάθμευσης, όσο και οι επιπλέον απαιτούμενες θέσεις στάθμευσης. Λόγω δραστικής αλλαγής των τότε δεδομένων, θα πρέπει να επικαιροποιηθεί η υφιστάμενη μελέτη, που λόγω διέλευσης του τραμ και της δημιουργίας του Ολυμπιακού Πόλου, μετέβαλλαν τα αρχικά δεδομένα για την αντιμετώπιση του σοβαρού αυτού προβλήματος. Με γνώμονα την ενημέρωση των δημοτών και την διεθνή πολιτική μείωσης της χρήσης των ιδιωτικών μέσων μεταφοράς στις μικρές διαδρομές, και με την σύμφωνη γνώμη των κοινωνικών εταίρων η διευθέτηση του κυκλοφοριακού προβλήμα-τος του Δήμου θα επιλυθεί.
Η ιεραρχία του οδικού δικτύου, η αποτροπή της διερχόμενης κυκλοφορίας (ειδικά από την οδό Αγίου Αλεξάνδρου), η δημιουργία δικτύου δρόμων ήπιας κυκλοφορίας (woonerfs) και πεζοδρόμων, καθώς και ποδηλατοδρόμων πιθανά, είναι πρακτικές που απορρέουν από μια επικαιροποιημένη κυκλοφοριακή μελέτη.
Παράλληλα, τμήμα του κυκλοφοριακού προβλήματος, είναι και η σοβαρή έλλειψη θέσεων στάθμευσης, είτε για τους μόνιμους κατοίκους είτε και για τους επισκέπτες. Μια πολι-τική στάθμευσης περιλαμβάνει επίσης υπογείους χώρους σε τμήματα νέων πεζοδρόμων, υποχρεωτική κατασκευή θέσεων στάθμευσης στις νέες οικοδομές, έλεγχο χρήσεων γης και απαγόρευση ή έλεγχο λειτουργιών που προκαλούν κυκλοφοριακή συμφόρηση, τόνωση της πολιτικής κινήτρων και επιδοτήσεων, δραστική παρέμβαση του Δήμου για την κατασκευή ιδιωτικών ή δημοτικών κτιρίων στάθμευσης είτε σε αδόμητα οικόπεδα είτε κάτω από κοινό-χρηστους χώρους πρασίνου στον ιστό της πόλης, και τέλος προσανατολισμό των ειδικών κονδυλίων του ΕΤΕΡΠΣ στη χρηματοδότηση κτιρίων στάθμευσης .
Η εξεύρεση σημαντικών κοινοχρήστων χώρων, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαί-σιο είναι πλέον εφικτή, -αλλά και χρονοβόρα- ενώ η χρηματοδότησή τους εξασφαλίζεται είτε με Ευρωπαϊκά Προγράμματα, είτε με τον Αναπτυξιακό Νόμο, είτε με το νέο θεσμικό εργαλείο των Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (Σ.Δ.Ι.Τ.).
Ο Δήμος Παλαιού Φαλήρου, πρέπει να εξετάσει άμεσα το θέμα της δημιουργίας Δημο-τικών –με ιδιωτική συμμετοχή- χώρων στάθμευσης, που σε συνδυασμό με την κυκλοφοριακή μελέτη, θα ανακουφίσει την Κεντρική Περιοχή του Δήμου, που λόγω του υψηλού γενικά δεί-κτη κατοχής και χρήσης ιδιωτικού αυτοκινήτου στην περιοχή, είναι ιδιαίτερα επιβαρυμένη.
1.4. ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΙ ΧΩΡΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΥ
Οι Ελληνικές Πόλεις, έχουν την χαμηλότερη αναλογία πρασίνου ανά κάτοικο στον ευ-ρύτερο Ευρωπαϊκό Χώρο. Επιπλέον το υφιστάμενο πράσινο είναι συγκεντρωμένο σε άλση η πάρκα. Αντίθετα το διάσπαρτο πράσινο, που ευρίσκεται στις περιοχές κατοικίας, ακόμη και με την μορφή των green corners (πράσινες γωνιές), βελτιώνει ουσιαστικά της συνθήκες του δομημένου περιβάλλοντος τόσο περιβαλλοντικά όσο και αισθητικά.
Οι δυνατότητες εξεύρεσης ελεύθερων χώρων που θα διαμορφωθούν σε κοινόχρη-στους χώρους πρασίνου με παιδικές χαρές, γήπεδα και γενικά χώρους δραστηριοτήτων ε-λευθέρου χρόνου, έχουν βελτιωθεί με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο .
Εκτός από τον εμπλουτισμό σε πράσινο των πεζοδρομίων, των πλατειών και των άλ-λων κοινόχρηστων χώρων, ο Δήμος πρέπει να δώσει κίνητρα για να φυτευτούν τόσο οι ακά-λυπτοι χώροι των ιδιοκτησιών, αλλά και τα δώματα των πολυκατοικιών, και μάλιστα με μη υδροβόρα φυτά. Στόχος είναι η βελτίωση του φυσικού περιβάλλοντος στον αστικό χώρο και καλύτερες συνθήκες ζωής, αλλά και η μεγάλη εξοικονόμηση ενέργειας και νερού. Το πράσινο είναι η μόνη άμυνα μας εναντίον της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και του φαινόμενου του θερ-μοκηπίου που απειλεί τον πλανήτη, και ο Δήμος μας θα μπορούσε μέσω Ευρωπαϊκών Προ-γραμμάτων να ηγηθεί μιας τέτοιας εκστρατείας σαν ένας ‘’οικολογικός δήμος’’
1.5. ΜΙΑ ΠΟΛΗ ΓΙΑ ΠΕΖΟΥΣ
Η ανακατασκευή των πεζοδρομίων αποτελεί ένα σημαντικό κονδύλι στο Δήμο Παλαι-ού, που σημειωτέον διαθέτει περί τα 180 χιλιόμετρα συνολικά πεζοδρομίων. Στόχος η ανε-μπόδιστη και ασφαλής χρήση τους από τους δημότες και κυρίως τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού δηλαδή τα παιδιά, τους ηλικιωμένους και τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Η διαμόρφωση σωστών κλίσεων με αντιολισθητικά υλικά, η σωστή σήμανση, ο συνδυασμός χαμηλού, μέσου και υψηλού πρασίνου, καθώς και ο σχεδιασμός της μικροκλίμακας, (δηλαδή των καθι-στικών, των διαδρομών, των στάσεων κτλ) δημιουργούν ένα ευχάριστο μεταβαλλόμενο σκη-νικό για περπάτημα, στάση η αναψυχή, για όλες τις ηλικιακές ομάδες των κατοίκων.
Οι δρόμοι μικρού πλάτους, μπορούν να διαμορφωθούν σε πεζόδρομους ή δρόμους ήπιας κυκλοφορίας (woonerfs), σύμφωνα με την κυκλοφοριακή μελέτη, όπου με ανάλογα με τον σχεδιασμό του οδοστρώματος, και την επιλογή των υλικών, θα αποτρέπει την χρήση τους από οχήματα, πέρα από τους περίοικους.
Θα υπάρχει λοιπόν τελικά η δυνατότητα να δημιουργηθεί ένα ολοκληρωμένο δίκτυο πεζοδρόμων, μια ‘‘πράσινη διαδρομή’’, που θα συνδέει της κύριες χρήσεις και τα τοπικά σημεία ενδιαφέροντος του Δήμου, ενώ θα προβλεφθούν και λειτουργικές τοπικές συνδέσεις με την διαδημοτική επικοινωνία.
1.6. ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ
Τα λειτουργικά θέματα που θίξαμε παραπάνω, είναι εκτεταμένα και αποτελούν ένα αρ-χικό βασικό πλαίσιο καταγραφής των προβλημάτων του Δήμου Παλαιού Φαλήρου σε αυτούς τους τομείς. Είναι προφανές ότι η υλοποίησή τους εξαρτάται από πολλές -αντικρουόμενες καμιά φορά- παραμέτρους. Είναι επίσης προφανές ότι η υλοποίησή τους εκφεύγει του χρονικού ορίζοντα μιας τετραετίας. Στόχος του δεν είναι μόνο η υλοποίηση ενός άρτιου τεχνικού προγράμματος με γνώμονα την βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά αυτά τα έργα να λειτουργήσουν σαν κοινωνικός πυκνωτής ώστε μέσα από αυτά να προκύψει η ισχυροποίηση, η ενδυνάμωση δηλαδή, του χαρακτήρα και του αισθήματος της ‘‘γειτονιάς’’. Επιπλέον, το όποιο τεχνικό πρό-γραμμα, δεν πρέπει να αντιμετωπίζει έναν Δήμο αποσπασματικά, αλλά η ενδελεχής μελέτη του κάθε προτεινόμενου έργου να αποσκοπεί στην πλήρη εναρμόνιση των όποιων ‘’πράξε-ων’’ μεταξύ τους.
Ο Δήμος Παλαιού Φαλήρου έχει ανάγκη άμεσης σημειακής παρέμβασης στα παραπά-νω σημεία και παράλληλα την ανάγκη εκπόνησης διαγνωστικών μελετών αρχικά σε επίπεδο προμελέτης. Οι διαγνωστικές αυτές μελέτες θα υποδείξουν ανά αντικείμενο κατά πρώτο το αναμενόμενο εύρος επέμβασης, κατά δεύτερο τις απαιτούμενες διαδικασίες, κατά τρίτο την κατάρτιση συνολικού προϋπολογισμού, κατά τέταρτο την εξεύρεση πόρων και τέλος τον χρονικό ορίζοντα υλοποίησης του κάθε διακριτού έργου.
Υπενθυμίζουμε ότι η διερεύνηση των δυνατοτήτων εξεύρεσης πόρων χρηματοδότησης καθώς και η συνολική διαδικασία ένταξης των προτάσεων, αλλά και η μετέπειτα παρακολούθησή τους είναι αντικείμενο ιδιαζόντως χρονοβόρο.
Θα πρέπει να επισημάνουμε κλείνοντας αυτό το υπόμνημα, ότι ο Σύλλογος Εμπόρων Παλαιού Φαλήρου, δεν εκκινεί από καμία πολιτική η κομματική σκοπιμότητα. Αντίθετα, θα ήθελε να σταθεί αρωγός στο όραμα του Δημάρχου για την βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στον Δήμο μας.
Γνωρίζουμε ότι υπάρχει πολιτική βούληση εκ μέρους του Δημάρχου, γνωρίζουμε ότι υπάρχει και το ενεργό όραμα και αναμένουμε ότι τόσο με την αναμενόμενη εφαρμογή του ΕΣΠΑ όσο και με τον συνδυασμό με υφιστάμενα Ευρωπαϊκά Προγράμματα χρηματοδότη-σης (πχ. Θησέας), τέτοιου είδους έργα δύνανται να χρηματοδοτηθούν σύμφωνα με τις διε-θνείς επιταγές της βιώσιμης ανάπτυξης και με την ορθή διαχείριση των διατιθέμενων πόρων.
Αναμένοντας την πρόσκλησή σας για περαιτέρω συνεργασία, ευχαριστούμε για την προσοχή σας.-
Ο Συντάξας
Νίκος Ρέρρας
Αρχιτέκτων Μηχανικός ΑΠΘ
Για τον Σύλλογο Εμπόρων Παλαιού Φαλήρου
Η Πρόεδρος
Τα Μέλη
